2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi önceki gece TBMM’den geçti.
Buna göre 2020’de 912 milyar 523 milyon TL vergi geliri toplanması
planlanıyor. Geçmiş yıllarda olduğu gibi vergilerin büyük çoğunluğu
harcamalardan elde edilecek. Ancak harcamalar üzerinden tahsil
edilen vergi gelirleri içinde özellikle Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
dikkat çekiyor. Vergi gelirlerinin 176 milyar 117 milyon TL’si yani
yüzde 19,3’ünün ÖTV’den toplanması bekleniyor. Buna karşılık
özellikle sigaradan toplanması hedeflenen ÖTV’de ciddi artış
gözleniyor.
Birgün’den Ozan Gündoğdu’nun haberine göre; Geçen yıl 2019 bütçesi
onaylandığında sigaradan toplanan ÖTV’nin 45,6 milyar TL olacağı
hedeflenmişti. Ancak yıl içinde bütçe açığı sert şekilde artınca
plana uygun olmayan biçimde sigaraya ilave zamlar yapıldı. Bu
nedenle bu yıl sigaralardan toplanan ÖTV tutarı hedefleneni dahi
aşarak 46,4 milyar TL’yi buldu. Üstelik bu tutar henüz 11 aylık
vergi tahsilatından oluşuyor. Aralık ayıyla beraber sigaradan
toplanan ÖTV’nin 50 milyar TL’nin üzerine çıkması muhtemel.
Öte yandan 2020 yılı için sigaralardan toplanması tahmin edilen ÖTV
tutarı 64 milyar 819 milyon TL. Başka bir deyişle 2019 bütçesinde
tahmin edilen tutarın yüzde 44 fazlası. Buna karşı “son zammın
yaşandığı temmuz ayı itibariyle sigaradan toplanan ÖTV tahsilatı
arttı” denebilir. Ancak tahsilat tutarının arttığı ağustos, eylül,
ekim ve kasım aylarında sigaradan toplanan ÖTV’nin aylık ortalaması
4 milyar 577 milyon TL. Yani sigaraya hiç zam gelmez ve sigara
tüketimi de aynı kalırsa yıllık 55 milyar TL civarında ÖTV
toplanacak. Ancak 2020 yılı için tahmin edilen tahsilat tutarı olan
64,8 milyar TL, zam gelmediği takdirde toplanacak olandan yüzde 18
daha fazla. Bu durumda sigaraya önümüzdeki yıl en az yüzde 18 zam
yapılacağı planlanıyor demek zor değil. Dahası sigara tüketiminde
yaşanan azalmayı ve açık tütün tüketimine yönelim düşünüldüğünde
yüzde 18’lik zam dahi planlanan vergi gelirini toplamaya
yetmeyebilir. Bu durumda hedefi tutturmak için yüzde 20’nin
üzerinde zam yapılması mümkün. Bu tablo düşünüldüğünde bugün fiyatı
15 lira olan bir paket sigaranın fiyatının ocak ayı itibariyle 18
lira yapılması gerekir ki hedef tutturulabilsin. Eğer 18 liranın
altında bir fiyat belirlenirse hedefin tutması için yılın devamında
sigara fiyatının 18 liranın da üzerine çıkması gerekir.
