İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, mayıs, haziran, temmuz, ağustos ayları Ege Bölgesi Hak İhlalleri Raporu’nu, dernek şubesinde düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. İzmir, Aydın, Denizli, Manisa, Uşak, Afyon, Kütahya, Antalya, Burdur, Muğla, Balıkesir, Isparta illeri baz alınarak hazırlanan raporu İHD İzmir Şube Başkanı Zafer İncin okudu. Rapora göre Ege bölgesinde son 4 ayda toplamda 4536 hak ihlali gerçekleşti. Kadına yönelik ise 149 hak ihlalinin tespit edildiği kaydedildi.
Yılın ilk 4 ayında ortaya çıkan koranavirüsün yarattığı tahribatın devam ettiği, sağlığa erişim hakkının ön plana çıktığı vurgulanan raporda “normalleşme ”ye girilmiş olmasına rağmen pandeminin yayılmasının hız kesmeden devam ettiği belirtildi.
Kadın katliamlarının sürekli artış gösterdiği bir dönemde kadın örgütlerine yönelik gözaltı ve saldırıların da arttığı belirtilen raporda, TTB ve baroların nefret söylemlerine maruz kaldığına da yer verildi.
Gözaltı başlığı altında toplamda 187 hak ihlali
Gözaltı sırasında 28 kişinin darp edildiği aynı zaman da bu kişilerin şiddet, işkence ve tacize maruz kaldığı ifade edildi. Raporda gözaltı başlığı altında toplamda “187 hak ihlali yaşandı” denildi.
Kadına yönelik 149 hak ihlali
Raporda kadına yönelik hak ihlalleri şöyle yer aldı: “Kadın cinayetleri ve eylemlilikleri nedeniyle 28 kadın gözaltına alındı, bu eylemliliklerde 28 kadın şiddet ve darba, gözaltılarda 4 kadın küfür ve tacize uğradı. 7 kadın taciz ve tecavüzü yaşandı, 28 kadın darp edildi, 4 kız çocuğu fuhşa zorlandı, 5 kız çocuğu cinsel istismar ve tacize uğradı. 27 kadın cinayeti, 14 şüpheli ölüm ve intihar tespit edildi. Erkekler tarafından 21 kadın fuhşa sürüklendi veya zorlandı, 1 kadının evi kundaklandı, 3 kadın işkence gördü, 1 kadın kaybedildi, 2 kadın öldürmeye teşebbüs edildi, 3 kadın zorla alıkondu, 1 kadın kezzaplı saldırıya uğradı, 5 kadın öldürme tehdidi aldı.”
Sosyal medyada kadına yönelik hak ihlali 6
Raporda sosyal medyalardan kadına yönelik hak ihlalleri ise şu şekilde: “Taciz 3, kadın cinayetlerini övme 1, İktidar partisi kadınlarına ‘fahişe’ dendi, boşanma aşamasındaki 1 kadın çocukları ile tehdit edildi.”
LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali
Raporda LGBTİ+’lara yönelik gözlemlenen hak ihlalleri ise şu şekilde: “Sağlığa yönelik şiddet 1, cinsel kimliğine saldırı 1, cinsel kimliği nedeniyle aileye haber verme tehdidi 1, psikolojik şiddet 1, cinsel kimliğini teşhir ederek işinden etmek 1, cinsel kimliği nedeni ile ailesi tarafından dışlanmasına neden olmak 1.”
Çocuğa yönelik 62 hak ihlali
Çocuğa yönelik hak ihlalleri de şu şekilde: “2 çocuk darp edildi, 2 çocuk istismar edildi, 6 çocuk katledildi, 1 şüpheli çocuk ölümü yaşandı, sokağa çıkma yasakları nedeniyle 4 çocuğa psikolojik şiddet uygulandı, 15 çocuk ihmal nedeniyle öldü, 8 çocuk yaralandı, 5 çocuk cinsel istismar ve tacize uğradı, pandemide 1 çocuğun sağlığı tehlikeye atıldı, 1 çocuk sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alındı. 3 çocuğa hırsızlığa zorlandı, 3 çocuğa uyuşturucu kullandırıldı, 4 çocuk fuhşa zorlandı, 2 çocuk suça itildi. Çocuk işçilerden 2 çocuk hayatını kaybetti. 2 çocuk annesiyle tutuklandı, 1 çocuk polise mukavemetten tutuklandı.”
Mültecilere yönelik hak ihlali
Mültecilere yönelik hak ihlalleri ise şunlar: “737 mülteci yurtdışına geçmeye çalışırken yakalandı, 2 mülteci ölümü yaşandı, 4 mülteci geçiş sırasında kayboldu, 2 mülteci şüpheli şekilde hayatını kaybetti, 2585 mülteci sınıra itildi, Geri Gönderme Merkezlerinde (GGM) tutulan 28 mülteci sınırdaşı edildi, pandemide 1 mülteciye kağıt reçete zorunluluğu dayatıldı, Harmandalı GGM’inda 55 mülteci sağlık hizmeti alamadı.”
Emek alanında 263 hak ihlali
Hem savaşlar hem pandemi hem de ekonomik krizler nedeniyle birçok işten çıkarılma, tazminat alamama, eylem yapamama, örgütlenmeyi engelleme, sağlık ve avukat örgütlerine saldırı gibi hak ihlalleri yaşandığı belirtilen raporda, 142 işçinin yaralandığı, 33 işçinin iş cinayeti sonucu öldüğü, 54 sağlıkçının koronaya yakalandığı, 2 intern doktorun devlet ihmali sonucu korona olduğu, 1 sağlıkçının koronadan öldüğü, 11 (sağlıkçı, avukat) çalışanın saldırıya uğradığı yer aldı. Ayrıca sendikal faaliyetleri nedeniyle 4 işçi cezalandırıldığı, pandemiden dolayı sağlıkçıya ödeme yapılmaması nedeniyle 1, meslek odalarının çalışmasını engellemeye yönelik 1 hak ihlali, pandemide şaibeli bilgileri vermeyle doğru bilgilenme hakkının engellenmesi 1, olayın faili olan 1 kişiye bilirkişi görevinin verilişi ile toplamda 263 hak ihlali yaşandı.
Hapishanelerde 158 hak ihlali
Ege Bölgesi’nde son 4 ayda hapishanelerde tespit edilen hak ihlalleri şu sözlerle belirtildi: “3 mahpus bu süreçte açlık grevine girmiş, 2 mahpus ölüm orucuna girmiş, koronavirüs sebebiyle 2 ağır hasta mahpus derneğimize serbest bırakılmadıklarına dair başvuruda bulunmuş, 3 yeni ağır hasta mahpus belirlenmiştir. Hastaneye yatış işlemi yapılmadığından 8 mahpusun tedavi hakkı engellenmiş, 1 mahpus koğuşta darba maruz kalmış, 1 koğuşta arama bahane edilerek eşyalar parçalanmış, 4 kişiye hukuksuz hücre cezası verişmiş, 34 kişi koğuşta kapasite üzerinde kaldıklarına dair başvuruda bulunmuş, 2 kişi hapishanede can güvenliğinin olmadığını beyan etmiş, 33 siyasi mahpus infaz indiriminden yararlandırılmamış, 33 mahpus covid tehlikesi ile karşı karşıya kalmış, 22 mahpusun dilekçe hakkı engellenmiş, 1 kişi havalandırmaya çıkarılmadıklarına dair başvuru yapmış, ölüm orucunda 2 mahpusa zorla müdahale girişiminde bulunulmuş, 1 haberleşme kısıtlaması, 1 pandemi bahane edilerek görüş yasağı, 1 pandemi bahane edilerek avukat kısıtlaması, 1 pandemi gerekçesi ile kitap sınırlaması, 1 pandemi gerekçesiyle sosyal faaliyetlerin askıya alınması, 1 keyfi olarak sevk ve naklin uygulanmaması, 1 keyfi hücre cezası tespit edilmiştir.”
Çevre konusunda toplamda 18 hak ihlali
Özellikle Rüzgar Enerji Santralleri (RES) ve Jeotermal Enerji Santrallerinin (JES) doğaya verdiği zarar bilinmesine rağmen yapılmaya devam ettiği belirtilen raporda çevre alanında belirlenen veriler ise şu şekilde: “1 hukuksuz RES yapıldı, JES için bir hukuksuz onay gerçekleşti, Salda Gölü tahrip edildi, Kuvar ve silisli kum dökerek çevre kirliliğine neden olundu, Prina atıkları nedeniyle çevre kirliliğine neden olundu, Prina atıkları nedeniyle Nikita nehri zehirlendi, tatil sitesi tarafınca ağaçlar kesildi ve dere yatağı değiştirilmeye çalışıldı, yine bir başka yerde dere yatağına müdahalede bulunuldu, bir jeotarmal kuyuda patlama meydana geldi, Urla kalker ocağına ÇED sürecinde çevre zararı gerçekleşti, Aydın Valiliği JES’te ölçüm yapımını engelledi, Gaziemir’de radyoaktif atıklar bulundu, enerji projeleri için hızlı kamulaştırmaya gidildi, otel önüne kalsit dökerek hak sağlığı tehdit edilmiş ayrıca bir orman yangını ve bir hayvana şiddet olayı tespit edildi.”
Diğer alanında toplamda 302 hak ihlali
Cezasızlığın sistematikleşmesinin hak ihlallerinin önünü açtığı ifade edilen raporda medya, Tv dizileri gibi yayın organlarınca silahı ve insan katletmeyi meşru gösteren zihniyetin toplumun bu tarzlı bir kodlamaya sahip olmaya başlamasına neden olduğu yer aldı. İntihar olaylarının endişe verici olduğu belirtilen raporda toplumsal bir travma yaşadığına işaret edildi. Rapordaki verilere göre ,“74 kişi cinayet sonucu yaşamını yitirdi, 155 darp, şiddet, yaralama, silahlı saldırı vb. olay yaşandı, 45 şüpheli ölüm ve intihar gerçekleşti, 1 işyerine silahlı saldırı gerçekleşti, Roman yurttaşların çadırları yakıldı, Metro çalışması nedeniyle 11 ev zarar gördü, 1 hasta yakını küfre maruz kaldı, LGS’de (Lise Geçiş Sınavı) pandemiye uygun davranılmadı, 4 sağlıkta ihmal kararı verildi, 5 adli mahpusa kötü muamelede bulunuldu, 1 kişi kendisini yaktı, 2 kişiye maske takmadıkları gerekçesiyle onur kırıcı muamelede bulunuldu, 1 engelli bireye resmi kurumda darp uygulandı, 1 İHD yöneticisi basın tarafından hedef gösterildi” denildi.
