Connect with us

Analiz

Yenilgi Epistomolojisinin Ürünü Olan Düşüncede Gerçeği Aramak

Marksizmin bir düşünce hareketi ya da pasif siyaset yapma biçimi olmadığı, aksine onun dünyayı değiştiren bir praksis olduğu gerçekliğini akıllarda tutmakta fayda vardır. Teori ile pratik arasında bir senteze varmak için praksis bir siyaset hali içinde olmanız gerekir.

Doğayı ve toplumu ortaya çıkaran maddi hareketin doğrusal bir çizgi izlemediğini biliyoruz. Matematikteki lineer bir fonksiyonun değişkenleri arasındaki ilişkiyle toplumsal gelişmeleri açıklayamayız. Bir değişkenin değerinin iki katına çıkması sonucu diğer değişkenin değerinin de iki katına çıktığını ön gören doğrusal bir düşünce modeli komünist partilerin öncülük görevinin önünde bir pranga oluşturmaktadır. Eğer bütün bunlar gerçek olsaydı ülkemizdeki akıl dışı zor ekonomik koşullar altında beliren ideolojik tasfiye süreci bu kadar derinleşmezdi. Burada, bu kadar sosyal, ekonomik ve siyasi sorunlara rağmen, neden devrimci hareketteki ideolojik gerileme sürecinin durdurulamadığı sorusunu kendimize sormamız gerekiyor…Burjuva ideologların iddialarının aksine, ideolojilerin sonu gelmediği halde, bizlerin ideolojisinin enerjisinin düşmüş olmasının nedenleri neler olabilir. İdeolojik aşınmanın ve gerilemenin asıl nedeninin dışsal değil, bilakis içsel olduğunu kabul ederek işe başlamak gerekiyor.

Berrak bir proleter dünya görüşüne sahip olamamanın nedenlerini dış dünyada arayan anlayışları, küçük burjuva kaçkınlığı olarak mahkûm etmekte fayda var. Küçük burjuvazi, sadece zoru görünce ateş ve barut kokan cephelerden değil, aynı zamanda bilimsel gerçeklerden de kaçmasıyla namlanmış bir sınıftır. Öyle olmasaydı Profesör Proudhon; “Mülkiyet hırsızlıktır.” demesine rağmen, özel mülkün toplumsal/tarihsel ontolojisini gereksizleştirmek yerine, onun paylaşım koşullarını tamir etmeye kalkmazdı. Oysa burjuva ekonomi politiğine dokunmadan tüm toplumu eşit bir özel mülk ile donatmak, bu küçük burjuvazinin filozofu nezdinde hayatın yakıcı gerçeklerinden kaçmak anlamına geliyordu.

Devrimci saflarda, ideolojinin proletaryaya dışardan taşındığı gerçekliği doğru anlaşılmalıdır. Bu tarihsel tespit, yabancılaşmış ve sınıf güdüleri körelmiş işçiler için geçerlidir. Yani sıradan işçilerin aksine, komünist partisi için ideoloji içsel bir üretimdir. O halde bu içsel üretimin ortaya çıkması için ne yapmak gerekiyor? Yani başka bir deyişle, ideolojik tasfiye sürecinin kırılması için gerekli olan koşullar nasıl sağlanır? Bilindiği gibi, ideolojik yenilgileri telafi etmek fiziki yenilgileri telafi etmek kadar kolay değildir. Bütün tarihsel tecrübeler gösteriyor ki, bu durumu tersine çevirebilmenin iki sac ayağı bulunmaktadır.

Birincisi, bugüne kadar yapılan işin mahiyetini değiştirmek, ikincisi ise; ontolojik karşıtlık ilişkisiyle ideolojiye karşı ideoloji üretmek. Yapılan işin mahiyetini değiştirmeden, saflardaki burjuva ideolojisine karşı komünist bir ideolojinin üretilmesinin imkânsız olduğunu burada belirtmek gerekiyor. Bu ilkeyi reddetmek Marksizmin özünü reddetmekle aynı anlama geliyor. Çünkü bu ilke Marksizm’i bütün burjuva sosyalist anlayışlardan ayıran tarihsel bir öneme sahiptir. “Alman ideolojisi” ve “Anti Duhring”de beliren bilimsel komünizme dair kapsayıcı anlayış, esas olarak bu tarihsel materyalist yasalara yaslanıyordu. Komünizm ideolojisi, Marksist siyaset ve tarih anlayışı ve proletaryanın iktidar sorununu çözümleme durumu bu şekilde doğdu dersek abartmış olmayacağız. Komünizm ideolojisi insan düşüncesinde anlağın özgür bir yaratımı olarak belirmez. Yani doğru ideolojiyi salt düşüncelerimizle önceden oluşturamayız. Marksizmin bir düşünce hareketi ya da pasif siyaset yapma biçimi olmadığı, aksine onun dünyayı değiştiren bir praksis olduğu gerçekliğini akıllarda tutmakta fayda vardır. Teori ile pratik arasında bir senteze varmak için praksis bir siyaset hali içinde olmanız gerekir. Bu ise siyasetin, bütün burjuva türevlerinin aksine, söylemden, sembolizmden ve virtüel olmaktan kurtarılmasına denk gelmektedir.

Marksist, Leninist ve Maoistler için siyaset bir burjuva meslek ya da sanat değil, bilakis devrimci bir yürüyüş halidir. Devrimci yürüyüş(pratik) olmadan devrimci siyasetin olmayacağı gerçekliği komünist ustalar tarafından burjuva profesörler Feurbach ve Dühring’e karşı verilen ideolojik mücadele döneminde çözümlenmiş konulardır. Bu anlamda Amerika kıtasını yeniden keşfetmeye ve bahaneler bulmaya gerek yoktur. Bahsettiğimiz proletaryanın bu tarihsel külliyatları, devrimci siyaset felsefesinin yapı taşlarıyla doludur. Kuşkusuz burada anlatmak istediğimiz şey; Marks ve Engels yoldaşlar bizlere hangi somut koşullarda hangi siyaseti yapmamız gerektiği reçetesini vermiyorlar. Onlar esas olarak hangi doğru siyaseti yürütebileceğimizin felsefi alt yapısını bizlere miras olarak bıraktılar.

Marksizmin içinde hareket eden bilimsel metodoloji her çağa uygulanabilinir durumdadır. Siyasetimizi bu tarihsel materyalist yasalar ışığında biz belirlemeliyiz. Bir komünist hareketteki negatif ideolojik ortam devrimci bir iş ile tersine çevrile bilinir. Ne geçmişin devrimci hatıraları ne ateşli sloganlar ve ne de mutlak düşünce yoluyla bir adım ileriye gidilemeyeceği tarihsel tecrübelerle sabittir. Pratikten kopuk salt irade ve inanç ile bu sorunun üstesinden gelinebileceğini düşünen yoldaşlar, bu tutumlarıyla Feurbach materyalizminin içine düşmektedirler. Bu ise tarihte ve zamanda geriye gitmek gibi bir şeydir. Zaten mutlak inancın, ideolojik bağlılığa bir kanıt oluşturmayacağı buradan da anlaşılıyor. Mesela A noktasından B noktasına gitmek için mutlak bir inanç ve tutucu bir düşünce hiçbir işe yaramamaktadır. Bunu gerçekleştirmek için ayaklarınızın hareket etmeye başlaması gerekir. Biz bu durumda komünizme yürümek için virtüel, sembol ve salon sosyalizminden daha fazla şeye ihtiyacımız olduğu sonucunu çıkarabiliriz.

Günümüzde devrimci hareket içerisinde neo ve post Marksizmin etkilerinin güçlenmeye başladığını biliyoruz. Gelişen uygulana bilinir teknolojiler nedeniyle eski mücadele stratejilerinin tıkanmaya başladığı günümüzde, Marksist ilkelere olan inanç aşınmaya başlamıştır. Ama bu revizyonist fikirler, maddi dünyanın gerçek ilişkilerinden pratik yoluyla damıtılmış fikirler değildir. Peki yeni dünyanın eleştirisine dair özü boşaltılmış bu Marksizm cilalı sapma fikirler saflarımıza nereden gelmektedirler? Hiç kuşkusuz bütün bunların, yenilgi epistemolojisinin ürünü olan düşüncelerimizden geldiğinden eminiz. Oysa salt düşüncede ne dünyayı gerçeğe yakın yorumlamak ne de onu değiştirmek mümkündür. Ve bu düşüncelerin, gerçek maddi dünyanın yansımaları olamayacağı açıktır. Bir savaşı kazanıp kazanamayacağımız sorununu salt düşüncede çözmemize tarihin sınırlama getirdiğini hatırlamalıyız. Savaşın bir tarafı olmadan bu sorunu çözmek Marksist epistomoloji açısından mümkün görünmüyor. Marksist siyaseti düşüncenin sınırlarına hapsetmek, tarihteki Dühring’in sosyalizm anlayışına teslim olmaktır. Bay Dühring de ifadesini bulan idealist yaklaşımda gerçeklik tasarımı önce zihinlerde mutlak ilkelerle kurulur. Daha sonra elde edilen bu gerçeklik tasarımı gerçekliğin kendisiyle karşılaştırılır.

Burada çıkan sonuç, gerçekliğin yeniden sorgulanması değil, bizzat eldeki tasarımın doğaya zorla giydirilmesi durumudur. Böylelikle Profesör Dühring’deki mutlak ilkeler, insan bilincinde doğanın doğasını bozan birer negatif düşünce katalizatörlerine dönüşürler. Mesela günümüzde yapay zekanın, proletaryanın, güvenlik, örgütlenme ve devrim ihtiyacını gidermesini engellediği yönündeki inanışlar, düşüncedeki bu yıkıcı katalizatörler tarafından üretilmektedirler. Biz buna düşüncede Dühring algoritmaları diyebiliriz. Oysa doğrular her tarihsel dönemde değişir. Her tarihsel dönemin kabul gören doğrularının, dönemin toplumu tarafından neden doğru olarak kabul edildiğini, Engels, “Anti Dühring” adlı eserinde başarıyla açıklamıştı. İnancını yitirmiş ve bohemleşmiş küçük burjuva devrimciliğini bu minvalde değerlendirmek gerekir. Nesnel gerçeklik karşısında aktif ya da pasif konumlanış, bize nesnel gerçekliğin olumlanması ya da eleştirisinin doğru sonuçları hakkında geçerli bilgileri verir.



Temmuz 2025
PSÇPCCP
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 

More in Analiz